Từ đầu năm 2025, Việt Nam cơ bản kiểm soát được dịch COVID-19, với số ca mắc rải rác và không có ca tử vong. Tuy nhiên, sự xuất hiện của biến chủng mới NB.1.8.1 – hậu duệ của dòng JN.1 (thuộc nhánh Omicron) có nguy cơ lây lan nhanh trong cộng đồng.Omicron XEC là một trong những biến thể SARS-CoV-2 mới có tốc độ lây lan nhanh, tiềm ẩn nguy cơ tái bùng phát dịch COVID-19. Biến thể này đang lưu hành tại nhiều khu vực trên thế giới. Trước tình hình dịch bệnh có thể diễn biến phức tạp trong khu vực liên quan đến XEC, Bộ Y tế khuyến cáo người dân nên chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa, không quá hoang mang nhưng cũng không được chủ quan.

1. Biến chủng COVID-19 tại Việt Nam

Theo thông tin từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hiện nay một số quốc gia trong khu vực Đông Nam Á và trên thế giới đang có sự gia tăng nhanh số ca mắc Covid-19 thuộc biến thế XEC chủng Omecron. Biến thể XEC thuộc chủng Omecron đã được phát hiện trên thế giới từ tháng 6-2024. Hiện biến chủng này đã có mặt khắp nơi trên thế giới, được WHO xếp vào nhóm nguy cơ thấp – biến chủng cần được theo dõi.

Theo tiến sĩ Teera Woratanarat, giảng viên thuộc khoa Y của Đại học Chulalongkorn (Thái Lan), khi so sánh Covid-19 với cúm, nguy cơ nhiễm chủng XEC có tỷ lệ lây lan trung bình nhanh hơn gần 7 lần. Cụ thể, đối với trẻ em 0-4 tuổi, tỷ lệ này là 4:1; đối với trẻ em 5-19 tuổi, tỷ lệ là 3:1; ở nhóm người lớn trong độ tuổi lao động (20-59 tuổi) cũng như người cao tuổi (60 tuổi trở lên), tỷ lệ là 10:1.

Theo một nghiên cứu đăng tải trên tạp chí The Lancet, tốc độ lây lan của XEC mạnh hơn so với nhiều chủng SARS-CoV-2 khác, bao gồm cả biến thể KP.3.1.1. Tốc độ lây lan nhanh của biến thể này là nhờ vào khả năng né tránh miễn dịch. Chính bởi vậy, XEC có thể tạo ra một làn sóng lây nhiễm mới, nhất là tại các khu vực có tỷ lệ tiêm chủng thấp hoặc khả năng miễn dịch cộng đồng suy giảm. 

Mặc dù có tốc độ lây lan nhanh nhưng Omicron XEC không phải biến thể quá nguy hiểm. Cụ thể, cũng theo tài liệu công bố vào tháng 9/2024, WHO đánh giá rủi ro gây hại cho sức khỏe cộng đồng của biến thể XEC ở mức thấp. Cho đến nay, chưa có bằng chứng nào cho thấy XEC có khả năng gây biến chứng nghiêm trọng hơn các biến thể khác thuộc dòng Omicron. 

Mặc dù XEC không gây ra tình trạng bệnh quá nghiêm trọng, tuy nhiên tốc độ lây truyền nhanh của biến thể này tăng nguy cơ mắc cao hơn cho những nhóm tuổi dễ bị tổn thương như ở trẻ nhỏ và người lớn tuổi có bệnh lý nền. Biểu hiện triệu chứng liên quan XEC tương tự như các biến thể phụ Omicron trước đây. Các triệu chứng phổ biến nhất vẫn bao gồm sổ mũi nhẹ, nhức đầu, ho và đau họng. Trong đó, đau họng là một trong những biểu hiện dễ bị bỏ qua vì có thể tương tự bệnh cúm, viêm họng liên cầu khuẩn hoặc viêm amidan.

Tuy nhiên với XEC, tình trạng đau rát họng xuất hiện ở nhiều bệnh nhân ngay từ ngày đầu tiên nhiễm vi rút. Đau họng liên quan đến Covid-19 thường có xu hướng đột ngột và đi kèm rát họng, ho khan, mệt mỏi, sốt, mất vị giác.

Trước tình hình lây lan của biến thể XEC tại một số nước khu vực Đông Nam Á, Bộ Y tế cũng đã đưa ra cảnh báo nguy cơ lây lan của biến thể này tại Việt Nam. Dự báo trong thời gian tới, số ca mắc Covid-19 trên cả nước có thể tiếp tục gia tăng.

2. Triệu chứng khi nhiễm biến thể XEC 

Biểu hiện khi cơ thể bị nhiễm XEC không quá khác biệt so với biến thể khác thuộc dòng Omicron. Theo đó, một số triệu chứng thường gặp ở người bệnh là:  Lên cơn sốt nhẹ hoặc vừa, ho khan hoặc ho đờm, đau rát họng. Cơ thể đau nhức, mệt mỏi. Ngạt mũi, chảy nước mũi, mất vị giác hoặc khứu giác (ít phổ biến hơn so với các biến thể cũ). Đau đầu, bị tiêu chảy nhẹ.

Giống như nhiều biến thể thuộc dòng Omicron khác, thời gian ủ bệnh trung bình của XEC là hơn 3.42 ngày (theo Plizer). Sau khoảng 2 đến 4 ngày phơi nhiễm, người bệnh sẽ bắt đầu biểu hiện triệu chứng. Trường hợp không xuất hiện biến chứng nghiêm trọng, cơ thể có thể phục hồi sau khoảng 1 đến 2 tuần. 

3. Các biện pháp phòng, chống dịch Covid-19

Biến thể SARS-CoV-2 mới XEC chủ yếu lây lan thông qua giọt bắn hô hấp. Những giọt bắn này bay trong không khí khi người bệnh nói chuyện, ho, hắt hơi,… Ngoài ra, virus gây bệnh có thể bám lên bề mặt của nhiều vật dụng. Vì vậy để chủ động phòng ngừa, bạn nên áp dụng một số biện pháp sau: 

– Khuyến khích thực hiện 2K (Khẩu trang – Khử khuẩn). Khuyến khích đeo khẩu trang tại nơi tập trung đông người, trên các phương tiện giao thông công cộng.

– Thường xuyên rửa tay bằng nước sạch và xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn tay; súc miệng, họng bằng nước súc miệng; tránh đưa tay lên mắt, mũi, miệng; che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi, tốt nhất che bằng khăn vải hoặc khăn tay hoặc khăn giấy dùng một lần hoặc ống tay áo để làm giảm phát tán các dịch tiết đường hô hấp, rửa tay bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn tay, đặc biệt sau khi tiếp xúc với bề mặt nghi ngờ.

– Nâng cao sức khỏe: có chế độ ăn uống, nghỉ ngơi, sinh hoạt hợp lý.

– Tăng cường thông khí, vệ sinh môi trường khu vực nhà ở, trường học, nơi làm việc.

– Tránh tiếp xúc với người có triệu chứng bệnh đường hô hấp cấp tính (ho, sốt, khó thở…).

Trường hợp nhận thấy cơ thể biểu hiện triệu chứng giống với bị nhiễm SARS-CoV-2, bạn nên đi kiểm tra. Nếu xét nghiệm dương tính với virus gây bệnh, bạn có thể tự cách ly tại nhà khi sức khỏe vẫn ổn định. 

Theo khuyến cáo mới nhất của Bộ Y tế, người nhiễm SARS-CoV-2 chưa xuất hiện biến chứng nên tự cách ly tại nơi cư trú tối thiểu 5 ngày kể từ khi biểu hiện triệu chứng hoặc xét nghiệm dương tính với virus gây bệnh. Đồng thời, người bệnh cần duy trì đeo khẩu trang trong 10 ngày để phòng ngừa lây nhiễm cho cộng đồng. Nếu gặp khó khăn trong quá trình điều trị và cách ly tại nhà, người bệnh cần liên hệ với cơ sở y tế tại địa phương để được hỗ trợ. 

3. Thực phẩm BVSK TĂNG ĐỀ KHÁNG NIBIFA

TĂNG ĐỀ KHÁNG NIBIFA là sản phẩm bổ sung lysine, kẽm, thymomodulin cho cơ thể. Hỗ trợ ăn ngon miệng, tăng cường sức khỏe, nâng cao sức đề kháng. Cụ thể:

TPBVSK TĂNG ĐỀ KHÁNG NIBIFA có thể giúp hỗ trợ tăng cường hệ miễn dịch, nâng cao sức đề kháng và cải thiện sức khỏe tổng thể, từ đó hạn chế được nguy cơ lây lan của virus covid 19.